InDesign – wiszące spójniki

Zawieszki – jednoliterowe wyrazy „zawieszone” na końcu wiersza – to jeden z częściej popełnianych błędów w składzie publikacji. Psują estetykę składu, utrudniają i spowalniają czytanie tekstu. Nazywane często „wiszącymi spójnikami”, choć z całej „szóstki winowajców” (a, i, u, w, o, z) tylko dwa z nich („a” „i”) to faktycznie spójniki. Niestety InDesign nie ma funkcji usuwania zawieszek. Zapewne nigdy miał nie będzie, w języku angielskim ten problem praktycznie nie istnieje. Trzeba więc radzić sobie inaczej.

Najprostszy sposób to spacja nierozdzielna wprowadzona między spójnik a następny wyraz (Ctrl+Alt+X) zamiast zwykłej spacji. Można też zwykłej spacji przypisać atrybut „bez dzielenia” (paleta „Typografia”/ menu Hamburger). To oczywiście czasochłonne i nie gwarantuje wyłapania wszystkich zawieszek.

Najszybszy sposób to darmowy skrypt Henryka Jursza, dostępny w sieci: draftcloud.jursz.pl. Skrypt nie ma instalatora, trzeba go ręcznie skopiować do katalogu inDesigna, dokładnie do tej lokalizacji:

…\Adobe\Adobe InDesign 2021\Scripts\Scripts Panel.

Następnie wystarczy otworzyć paletę „Skrypty”, zaznaczyć ramkę tekstową lub tekst, który chcemy zabezpieczyć i kliknąć dwa razy w nazwę skryptu: „WiszączeSpojniki1.1a_PL.js”. Dodatkowym przyspieszeniem i uproszczeniem będzie podpięcie skryptu pod własny skrót klawiaturowy (menu „Edycja” – „Skróty”/…).

Sposób zaawansowany to wyrażenie regularne (tzw. GREP), przypisane do stylu akapitowego. Krok pierwszy to stworzenie stylu znakowego z przypisanym atrybutem „bez dzielenia”. Ważne, żeby styl nie wpływał na formatowanie tekstu. Ma robić tylko jedną rzecz – przypisywać atrybut „bez dzielenia”. Reszta formatowania ma zostać pusta. Następnie w stylu akapitowym, w zakładce „Styl GREP”, tworzymy nowy styl GREP, w którym stosujemy nasz styl znakowy „bez dzielenia” do tekstu: (?i)(?<=\<[aiouwz])\x{20}.

Tę formułę xml trzeba wpisać (wkleić) w okienko „Do tekstu”. Od tego momentu InDesign będzie po literach „aiouwz” automatycznie wstawiał spację z atrybutem bez dzielenia. Oczywiście styl GREP trzeba zastosować we wszystkich stylach akapitowych używanych w dokumencie.

(?i)(?<=\<[aiouwz])\x{20}

37adobe InDesign – poradnik